Omgaan met hoogbegaafdheid | Therapie Amsterdam

Je bent hoogbegaafd. Dat betekent niet alleen dat je een uitzonderlijk intelligent persoon bent, je bent ook creatief op je eigen manier (bijvoorbeeld in het bedenken van oplossingen) en je hebt een bovengemiddeld doorzettingsvermogen. Dat klinkt fantastisch!

In mijn praktijk komen echter hoogbegaafde mensen die dat helemaal niet zo fantastisch vinden. Sterker nog hun buitengewone vaardigheden houdt ze tegen écht gelukkig te zijn.

Hoogbegaafde kinderen

Hoogbegaafde kinderen hebben vaak op zeer jonge leeftijd een snelle taalontwikkeling en een hoog rekenkundig inzicht. Vooral op school wordt direct duidelijk dat ze anders zijn. Hun klasgenootjes spelen in de zandtafel en zijn bezig met de letter A, terwijl zij bezig zijn met lezen, aardrijkskunde en rekenen. Daardoor krijgen ze vaak moeilijk aansluiting bij de groep.

Er zijn behoorlijk wat lijstjes met kenmerken te vinden. Hieronder heb ik de belangrijkste punten samengevat:

• Grote nieuwsgierigheid en leergierigheid.
• Sterk concentratievermogen, waardoor ze zich met meerdere taken tegelijk bezig kunnen houden.
• Buitengewoon goed geheugen.
• Zeer brede interesse in verschillende (en complexe) onderwerpen.
• Bijzonder gevoel voor humor, vaak opvallend taalgebruik
• Stellen vaak hoge verwachtingen aan zich zelf: zeer perfectionistisch
• Het veel lezen en verzamelen van informatie.
• Veel feitenkennis, grote algemene ontwikkeling.
• Zijn kritisch over grote mensen, ook de leraar. Daarom worden ze vaak als brutaal bestempeld.
• Een sterk rechtvaardigheidsgevoel is misschien wel het meest kenmerkend voor hoogsensitieve en hoogbegaafde kinderen;
• Behoefte aan echtheid en contact;
• Moeilijk in een ritme te krijgen;
• Geïnteresseerd zijn in filosofische onderwerpen als dood, liefde, het hiernamaals, het heelal, de prehistorie, het werken van de geest;
• Heel gevoelig: snel huilen om, boos worden om, opgewonden reageren op geluid, smaak, geur, drukte;
• Een uitstekend geheugen;
• Verschillende dingen tegelijk kunnen doen en onthouden;
• Iets bestuderen voordat het in de praktijk wordt gebracht;
• Weinig of juist veel slaap nodig hebben;
• Het zich lang kunnen concentreren op spel en er heel erg in verdiept kunnen zijn;
• Een zeer gedetailleerde fantasiewereld bedenken;
• Het goed kunnen redeneren; drogredenaties doorzien;
• Heel erg nieuwsgierig zijn;
• Heel creatieve en originele oplossingen bedenken;
• Vroeg praten of juist laat, maar dan wel vloeiend. Direct moeilijke zinsstructuur gebruiken en complexe vragen begrijpen en kunnen beantwoorden.
• Nadenken over eerdere ingewikkelde kwesties en er later op terug komen;
• Soms wat banger dan gemiddeld, doordat het gevaar ziet of minder prettige ervaringen onthoudt;
• Speelt vaak liever met oudere kinderen/ volwassenen;
• Bedenkt zelf ingewikkelde spelletjes en puzzelt graag;
• Heeft een goed tijdbesef en is geïnteresseerd in geschiedenis;
• Het kan vroeg lezen en leert zich dat vaak zelf aan;
• Stelt hoge eisen aan zichzelf en anderen;
• Is meestal heel actief, vooral geestelijk en kan daardoor soms erg moe zijn;
• Vertonen al vroeg leiderschapskwaliteiten;

(Bron: Dr. Tessa Kieboom, directeur van het Centrum voor Begaafdheidsonderzoek Antwerpen Prof. dr. Franz Mönks, oprichter van het Centrum voor Begaafdheidsonderzoek in Nijmegen (Nederland) en Antwerpen (België)

Uit Amerikaans onderzoek is gebleken dat hoogbegaafde baby’s sneller dan gemiddeld leren van hun fouten en voorzichtiger zijn dan gemiddeld. Dat heeft als nadeel, dat ze minder fysieke oefening hebben dan hun leeftijdgenootjes, waardoor ze soms wat later zijn met leren lopen, fietsen, zwemmen.

Sommige hoogbegaafde mensen zijn ook hoogsensitief. Dat kan ervoor zorgen dat een kind worstelt met wat het kan begrijpen en wat het emotioneel kan verwerken.

Lessen in Geluk, Leonardo School

Er is vaak veel aandacht voor de cognitieve vaardigheden van hoogbegaafde kinderen. Daardoor wordt helaas de sociale en emotionele kant vergeten, en in het ergste geval ondergesneeuwd. Daarom besloot de Leonardo School voor hoogbegaafde kinderen gelukslessen aan te bieden. Lessen in Geluk! In deze lessen leerde ik hoogbegaafde kinderen letterlijk te zakken in hun lijf, hun lichaam mee te nemen in hun voelen. Daardoor kunnen zij zichzelf te bevestigen in wie ze zijn en zichzelf beter leren begrijpen en vertellen.

Daarom vind ik het belangrijk dat hoogbegaafde kinderen hun lijf weer gaan voelen. Er is meer dan de gedachtestroom: je lijf vertelt je net zo veel én hoe meer je je aandacht op je lichaam richt, hoe rustiger het in je hoofd wordt.

Wat heel belangrijk is dat deze kinderen hun emoties leren uiten. Regelmatig zit hun binnenwereld op slot, zijn hun emoties afgedekt met een eindeloze stroom van gedachten. Leren zeggen wat ze fijn vinden of lastig opent de binnen wereld en maken zij zodoende meer contact met hun lichaam.

Hoogbegaafd en hoogsensitief

Ik heb gemerkt dat hoogbegaafde kinderen vaak hoogsensitief zijn. Zij hebben een uitzonderlijke scherpe en gedetailleerde waarneming. Dit waarnemend vermogen noem ik Hoog Bewustzijn. Zij zetten dit in om de buitenwereld te verkennen en te begrijpen. Ik merk dat ze tijdens deze ontdekkingstocht meer aanwezig zijn in hun hoofd/gedachten dan in hun lijf. Daarom hebben veel hoogbegaafde sensitieve kinderen slaapproblemen: “Patrice, ik krijg mijn hoofd niet stil als ik moet slapen”.

Daarom vind ik het belangrijk dat hoogbegaafde kinderen hun lijf weer gaan voelen. Er is meer dan de gedachtestroom: je lijf vertelt je net zo veel én hoe meer je je aandacht op je lichaam richt, hoe rustiger het in je hoofd wordt.

De buitenwereld heeft de neiging om snel te labelen: adhd, addd of zelfs authisme. In sommige gevallen handig, maar vaak wordt er niet gekeken naar het kind zelf. Gerichte aandacht en bevestiging voor wie dit kind echt is, is de belangrijkste stap naar handig omgaan met jezelf en de buitenwereld.

Hoe ziet de behandeling eruit en hoeveel behandelingen heb je nodig

In mijn therapie bevestig ik eerst de kinderen in hun hoge bewustzijn. Ze voelen dat ik weet waar zij het over hebben. Ik erken wie ze echt zijn. Vanuit dat vertrouwen ontstaat er echt contact en kunnen we werken aan waar ze last van hebben.

Ik maak ook graag contact met de ouders om te ontdekken wat de eventuele dynamiek is tussen ouder en kind. Hoogbegaafde mensen weten van binnen eigenlijk heel goed wie ze zijn, maar vinden het moeilijk om daarbij te komen. Is het contact eenmaal gemaakt, dan komen zij vaak zelf met oplossingen en inzichten.

In de regel zijn 6 tot 8 sessies voldoende.